HSP en trauma
Diepgaande verwerking is waarschijnlijk de reden dat gevoelige personen vaker dan anderen worden ontregeld door vergelijkbare gebeurtenissen tijdens hun jeugd.
Hooggevoeligheid en trauma
De invloed van de omgeving is groter op een hooggevoelig persoon, zowel negatief als positief. In een omgeving die past bij en ondersteunend is aan een hooggevoelig persoon zal hij meer dan gemiddeld floreren. In een omgeving die onvoldoende aansluit bij zijn behoeften zal hij meer dan gemiddeld hiervan lasten ervaren.
Levensgebeurtenissen klein of groot maken komen daarom bij een hooggevoelig persoon intenser binnen dan bij anderen en kunnen eerder leiden tot negatieve emoties. Hooggevoelige kinderen lijken sterker te worden beïnvloed dan andere mensen door de aan- of afwezigheid van veilige hechting en voldoende steun van andere verzorgers. Diepgaande verwerking is waarschijnlijk de reden dat gevoelige personen vaker dan anderen worden ontregeld door vergelijkbare gebeurtenissen tijdens hun jeugd. Dit kan zich uiten in een ongebruikelijk laag gevoel van eigenwaarde, extreme verlegenheid of angst voor sociale oordelen, een onveilige hechting in de volwassenheid en het leven als zinloos ervaren. Op zulke gevoelens is vaak lastiger ‘de vinger te leggen’ terwijl de oorsprong uiteindelijk vaak wel te achterhalen is. Vaak is het gerelateerd aan het zich onvoldoende gezien of gehoord voelen door één of beide ouders. Dit patroon is meestal van generatie op generatie doorgegeven.
Lichamelijke benadering van trauma
Trauma’s maken deel uit van ons dagelijks leven. De meeste mensen lopen een trauma op, welke veroorzaakt kan worden door zowel ingrijpende als ook door schijnbaar onschuldige gebeurtenissen. Vaak zijn we ons er niet eens van bewust. Oorzaken van trauma’s zijn heel breed zoals oorlog, verkrachting, geweld, ongelukken, ernstige ziekte, plotseling verlies van een dierbare, medische ingrepen, moeilijke bevallingen, iemand gewond zien raken of zien sterven, stress voor de foetus tijdens de zwangerschap, maar ook ogenschijnlijk ‘kleine’ ervaringen als kind, zoals niet uitgenodigd worden voor een feestje , uitgelachen worden of ogenschijnlijk kleine lichamelijke verwondingen/pijnen.
Ik herken mij in de ervaringen en visie van Peter A. Levine (2007). Hij is expert op het gebied van traumabehandeling, heeft een achtergrond in de biofysica, stressbehandeling en psychologie en is de grondlegger van Somatic Experiencing. Hierbij wordt trauma vooral op een biologische manier verklaard in plaats van een psychologische. In een bedreigende situatie kiezen we in één seconde net als dieren voor vechten, vluchten of bevriezen. Dieren ontladen achteraf, als ze het overleefd hebben, hun spanning door te gaan trillen. Als mensen de mogelijkheid niet krijgen deze energie te ontladen op een soortgelijke natuurlijke manier, als ze hun natuurlijke biologische instinct niet kunnen volgen, blijft deze achter in het zenuwstelsel en uit zich in een verhoogde staat van alertheid, onrust, overmatig denken of angst.
Trauma wordt dan niet veroorzaakt door de gebeurtenis zelf, maar is een bevroren restant energie dat niet is ontladen en daardoor in het lichaam aanwezig blijft. Hier blijft het schade toebrengen aan je lichaam en je geest, totdat het lichaam de kans krijgt de geblokkeerde levensenergie los te laten.
Het praten over de gebeurtenis en het uiten van de emoties zoals verdriet is niet genoeg zolang de spanning lichamelijk nog gevangen zit. De natuurlijke instinctieve reactie op het ontladen van opgeslagen spanning via trillen zijn we als mens in de loop van de tijd vergeten. Onze overleving in de huidige maatschappij is met name afhankelijk geworden van ons denkvermogen en veel minder van ons lichamelijke reactievermogen.
Gelukkig hebben we de aangeboren mogelijkheid om onze eigen trauma’s te genezen. Dezelfde energie die vast blijft zitten in het lichaam kan bij ontlading worden gebruikt om tot nieuwe hoogten van genezing en wijsheid te komen, aldus Levine.
Omgaan met trauma-energie
Aangezien bijna elk mens grotere of kleinere trauma’s heeft, kom ik deze altijd tegen in mijn praktijk. De manier waarop ik deze met jou benader is gebaseerd op de Somatic Experiencing gecombineerd met kennis uit persoonlijke ervaringen en afgestemd op wat bij jou past. Zelf ben ik zowel grotere als kleinere trauma’s grotendeels via deze weg aangegaan. We kijken samen naar wat zich op dit moment aandient, waar je tegenaan loopt. Blijkbaar is dat wat op dit moment aandacht nodig heeft. Dit kan soms heel kort en soms wat langer. We gaan er samen ‘voor zitten’ of er juist mee wandelen. We geven de plek in je lichaam die verbonden is met iets waar je op dit moment mee zit aandacht en dan gaat de opgeslagen energie zich als vanzelf ontladen via bijv gapen of verdriet. Je lichaam reageert op de aandacht die je het geeft. Aandacht is, zoals ik het bekijk, alles. En meestal zijn er veel momenten geweest als kind of later waarop iets in jezelf aandacht nodig had, maar het niet heeft gekregen. Met terugwerkende kracht kun je dit dan alsnog doen. Letterlijk aandacht geven door je focus erop te leggen en te voelen wat er daar gebeurt. Het klinkt gek of spannend, maar is eigenlijk doodeenvoudig. En altijd stap voor stap in jouw tempo. Daarna blijkt vanzelf wat je verder nodig hebt om vanuit hier verder te kunnen.
Mijn eigen trauma-ervaringen opgeschreven in een herkenbaar verhaal voor hsp’ers: Boek ‘Hart op weg’
“De enorme veerkracht die ze ons en alle anderen in haar directe omgeving heeft laten zien is bewonderenswaardig. Dit boek neemt je mee in dit leerproces en kan een hulp zijn voor iedereen die met tegenslagen te maken krijgt.” (Annemarie Uijen en Tim olde Hartman, huisartsen in Nijmegen-Noord)
“Zo mooi je boek… alleen het nawoord nog en dan heb ik m uit. M’n hart voelt zo open nu.”
“Wow , wat mooi en waardevol hoe jij dit allemaal hebt kunnen verwoorden . Heel verhelderend was dat voor mij. Ik herkende veel en was verrast omdat ikzelf veel verbindingen niet zo heb kunnen leggen.
Herkenbaar als de buitenwereld zo anders in het leven staat en reageert dan jijzelf.
Door jouw boek ontdekte ik ook hoe snel ik dingen doe of laat om maar niet de ander te kwetsen. Het is blijkbaar een tweede natuur geworden. Het was fijn , verwarmend en verhelderend om jouw boek te mogen lezen. Dank je wel. “